Cześć! Zastanawiasz się czasem, dlaczego w Twoim bloku wciąż brakuje windy. Wnoszenie zakupów na czwarte piętro przypomina zdobywanie Mount Everestu? A może jesteś członkiem zarządu wspólnoty i głowisz się, jak ugryźć temat budowy windy, żeby wilk był syty i owca cała? Jeśli tak, to ten artykuł jest dla Ciebie. Nadciąga prawdziwa rewolucja w przepisach budowlanych, która może sprawić, że temat budowy windy we wspólnocie stanie się głównym punktem następnego zebrania. Ale spokojnie, nie oznacza to przymusowej zbiórki na dźwig w każdym bloku czy kamienicy. Przygotuj sobie kawę, usiądź wygodnie i sprawdźmy, co tak naprawdę się święci!
Winda w budynku wielorodzinnym – od kiedy obowiązkowa? Nowe przepisy, obowiązki i szanse dla wspólnot mieszkaniowych!
Zarządzanie nieruchomościami to nie bułka z masłem. Doskonale o tym wiemy, bo na co dzień pomagamy wspólnotom i deweloperom ogarniać ten skomplikowany świat. Ostatnio na horyzoncie pojawił się gorący temat – projekt nowego rozporządzenia w sprawie warunków technicznych dla budynków. Choć na pierwszy rzut oka może to brzmieć dość skomplikowanie, w praktyce oznacza to spore zmiany, zwłaszcza w kwestii wind. I uwierz mi, to coś więcej niż tylko kosmetyka.
Winda obowiązkowa? Tak, ale nie dla wszystkich (od razu) 🏗️
Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt rozporządzenia, które ma zastąpić wysłużone przepisy z 2002 roku. Dokument jest obecnie po konsultacjach publicznych i na etapie opiniowania. Ale już teraz wiemy, że wprowadza rewolucyjne zmiany w podejściu do dostępności. Koniec z wymówkami – winda w budynku wielorodzinnym staje się standardem!
Kiedy nowe przepisy wejdą w życie? Zgodnie z projektem, planowany termin to 20 września 2026 roku .
Ale zanim wpadniesz w panikę, uspokajamy – nowe przepisy nie działają wstecz! Nie oznacza to, że wszystkie istniejące budynki bez windy będą musiały ją natychmiast dobudować.
Nowe zasady będą obowiązywały w konkretnych sytuacjach.
Zgodnie z § 2 projektu, przepisy stosuje się przy:
📌 projektowaniu,
📌 budowie,
📌 przebudowie,
📌 zmianie sposobu użytkowania budynku lub jego części.
Oznacza to, że obowiązek budowy windy we wspólnocie pojawi się głównie przy wznoszeniu nowych budynków, podczas większych modernizacji lub przebudowie tych istniejących.
Jakie są nowe wymagania?
Sercem zmian jest § 49 projektu rozporządzenia, który jasno określa, że w dźwig osobowy lub osobowo-towarowy trzeba będzie wyposażyć budynek:
📌 użyteczności publicznej mający dwie lub więcej kondygnacji;
📌 zamieszkania zbiorowego mający dwie lub więcej kondygnacji;
📌 mieszkalny wielorodzinny mający trzy lub więcej kondygnacji.
To ogromna zmiana! Do tej pory kluczowa była wysokość budynku (ponad 9,5 m). Teraz liczą się kondygnacje.
A co z adaptacją strychu? Klasyczny przypadek „zmiany sposobu użytkowania”
To bardzo częsty scenariusz w wielu wspólnotach – strych, który do tej pory służył za graciarnię, ma zostać przekształcony w pełnoprawne mieszkania. Taka operacja to klasyczna „zmiana sposobu użytkowania” części budynku. I tu właśnie pojawia się haczyk! Jeżeli Wasz budynek ma np. 3 kondygnacje, a adaptacja strychu stworzy czwartą kondygnację mieszkalną, to cała inwestycja będzie podlegać nowym przepisom. A to oznacza, że aby uzyskać pozwolenie na budowę dla takiej adaptacji, projekt będzie musiał uwzględniać windę! Organ administracji po prostu nie zatwierdzi projektu bez niej, powołując się na niezgodność z rozporządzeniem.
Przebudowa łazienki a obowiązek budowy windy
Pojawiły się też obawy, czy drobny remont, np. przebudowa łazienki, zmusi wspólnotę do budowy windy. Tu projektodawca wykazał się zdrowym rozsądkiem. W uzasadnieniu czytamy: W przypadku rozbudowy, nadbudowy, przebudowy i przy zmianie sposobu użytkowania budynku (…), przepisy rozporządzenia stosuje się tylko i wyłącznie w stosunku do części rozbudowywanej, nadbudowywanej i przebudowywanej lub podlegającej zmianie sposobu użytkowania.
Mówiąc po ludzku: jeśli remontujecie tylko część budynku, nowe, surowe wymagania (jak winda) dotyczą tylko tej remontowanej części. Nie musicie przebudowywać całego bloku.
Dlaczego winda to „must-have”? 🤔 Uzasadnienie zmian prosto z ministerstwa.
Myślisz, że to tylko urzędniczy wymysł? Nic bardziej mylnego! Za tymi zmianami stoją bardzo mocne argumenty społeczne i ekonomiczne. Ministerstwo Rozwoju i Technologii w uzasadnieniu projektu jasno wskazuje, że obecne regulacje są niewystarczające . Czas skończyć z wykluczeniem!
Oto główne powody, dla których budowa windy we wspólnocie staje się priorytetem:
Koniec z „więźniami czwartego piętra” 👵:
To mocne określenie, używane w oficjalnych dokumentach, idealnie oddaje problem. Osoby starsze, z niepełnosprawnościami ruchowymi, często są uwięzione w swoich mieszkaniach, bo pokonanie schodów jest dla nich barierą nie do przejścia. Nowe przepisy mają im przywrócić wolność i niezależność.
Dostępność dla wszystkich, nie tylko dla wybranych:
Zmiany mają na celu ułatwienie życia nie tylko osobom na wózkach. Pomyśl o rodzicach z małymi dziećmi w wózkach, osobach po operacji, z ciężkimi zakupami czy po prostu o nas wszystkich za kilkanaście lat. To projektowanie uniwersalne w praktyce!
Demografia jest nieubłagana:
Polskie społeczeństwo jest jednym z najszybciej starzejących się w Europie. Problem braku wind będzie więc tylko narastał. Lepiej działać teraz, niż obudzić się z ręką w nocniku za kilka lat.
A co na to portfel? Ekonomiczne argumenty za windą 💰
Choć brzmi to jak duży wydatek, w skali makro to czysty zysk.
📌 Z windą rośnie wartość lokalu i komfort życia
📌 Tańsza budowa niż dobudowa: Uwzględnienie windy na etapie projektu jest znacznie tańsze niż późniejsza, skomplikowana dobudowa do istniejącego budynku.
📌 Aktywizacja zawodowa: Dostępność architektoniczna pozwala osobom z niepełnosprawnościami i seniorom na aktywniejsze uczestnictwo w rynku pracy, co przekłada się na realny wzrost gospodarczy.
📌 Oszczędności dla budżetu państwa: Mniej osób będzie potrzebowało kosztownej opieki instytucjonalnej, jeśli będą mogły samodzielnie funkcjonować we własnych domach. To realne oszczędności na wydatkach na służbę zdrowia i opiekę społeczną
Koszty, korzyści i… co jeszcze? Ocena skutków nowych regulacji.
Każda zmiana niesie za sobą konsekwencje – zarówno te finansowe, jak i społeczne. Projektodawcy przeanalizowali, jak nowe przepisy wpłyną na rynek.
Ile to będzie kosztować? Szacunki dla nowych i istniejących budynków. 💰
Nie ma co ukrywać, budowa windy we wspólnocie to inwestycja. Ocena skutków regulacji jasno pokazuje, że największy wzrost kosztów dotknie deweloperów oraz wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe. Ale diabeł tkwi w szczegółach.
📌 Nowe budynki: W przypadku budynków projektowanych od zera koszt windy to około 3% całkowitej ceny inwestycji. To relatywnie niewiele, biorąc pod uwagę wzrost wartości i komfortu mieszkań.
📌 Istniejące budynki (modernizacja): Tutaj jest drożej. Dobudowa windy do istniejącego bloku to koszt rzędu nawet 13% pierwotnej wartości budynku. Różnica jest kolosalna! Dokumenty analizują różne warianty. Od windy zewnętrznej panoramicznej po tradycyjną wewnątrz klatki. Koszty wahają się od około 540 tys. zł (dla 2-kondygnacyjnego szybu zewnętrznego tradycyjnego) do ponad 1,27 mln zł (dla 5-9 kondygnacyjnego szybu zewnętrznego panoramicznego). Dlatego tak ważne jest planowanie z wyprzedzeniem i szukanie optymalnych rozwiązań, w czym mogą pomóc dofinansowania.
A co z dofinansowaniem? Jest światełko w tunelu! 💡
Na szczęście wspólnoty mieszkaniowe nie są pozostawione same sobie. Istnieją realne możliwości pozyskania funduszy na budowę windy:
📌 Fundusz Dostępności w BGK: To rządowy program, z którego można uzyskać preferencyjną pożyczkę na likwidację barier architektonicznych. Co najważniejsze, możliwe jest umorzenie nawet do 50% wartości pożyczki po spełnieniu określonych warunków! To potężny zastrzyk gotówki, który może uczynić inwestycję znacznie bardziej realną. Więcej informacji znajdziecie bezpośrednio na stronie Banku Gospodarstwa Krajowego.
📌 Środki z PFRON: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych również oferuje wsparcie w ramach programu „Wyrównywania Różnic Między Regionami”. Warunkiem jest m.in. to, by inwestycja zapewniała dostępność do co najmniej dwóch lokali, w których mieszkają osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu.
Pozytywne skutki dla wszystkich ✅
Nowe przepisy to nie tylko koszty. To przede wszystkim ogromne korzyści:
📌 Wzrost produkcji i sprzedaży dźwigów: To dobra wiadomość dla polskiej gospodarki i rynku pracy.
📌 Poprawa jakości życia: Lepsza dostępność to większa samodzielność i pełniejszy udział w życiu społecznym dla wielu grup.
📌 Wzrost wartości nieruchomości: Budynek z windą jest znacznie bardziej atrakcyjny na rynku niż ten bez niej. To inwestycja, która się zwraca.